Οποιαδήποτε μορφή πόνου, όσο ασήμαντη κι αν είναι, μπορεί να θέσει εμπόδια στην καθημερινότητα. Αν όμως ο πόνος μετατραπεί σε μια χρόνια κατάσταση, τότε τα πράγματα και η καθημερινή ζωή δυσκολεύουν σε έντονο βαθμό. Μια τέτοια μορφή πόνου είναι και το χρόνιο πυελικό άλγος σε μια γυναίκα, το οποίο μπορεί να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα ζωής της. Η μορφή αυτή πόνου είναι μια συχνή αιτία επίσκεψης στον γυναικολόγο. Ως όρος, περιγράφει τον πόνο στην περιοχή της πυέλου που διαρκεί περισσότερο από έξι μήνες και δεν σχετίζεται άμεσα με κάποια οξεία αιτία. 

Τι ακριβώς είναι το χρόνιο πυελικό άλγος που βιώνει μια γυναίκα;

Το χρόνιο πυελικό άλγος είναι μια σύνθετη μορφή πόνου που εμφανίζεται στην κοιλιά, κάτω από τον ομφαλό. Ο πόνος αυτός μπορεί να είναι διαρκής ή διαλείπων, επηρεάζοντας τη σωματική, συναισθηματική και κοινωνική ευημερία της γυναίκας. Συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα όπως δυσκολία στον ύπνο, μειωμένη όρεξη, δυσκοιλιότητα, καθώς και συμπτώματα κατάθλιψης ή άγχους. Εξαιτίας της χρόνιας φύσης του, μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στις καθημερινές δραστηριότητες της ασθενούς, ενώ πολλές γυναίκες καταλήγουν εν τέλει να περιορίσουν τις κοινωνικές τους συναναστροφές και τη σωματική τους δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να εγκλωβίζονται σε αυτή την κατάσταση.

Αιτίες χρόνιου πυελικού άλγους

Οι αιτίες του χρόνιου πυελικού άλγους μπορεί να είναι γυναικολογικές, ουρολογικές, γαστρεντερολογικές, νευρολογικές ή ακόμη και ψυχολογικές. Στις πιο κοινές αιτίες συγκαταλέγονται: 

• Η ενδομητρίωση, όπου κύτταρα του ενδομητρίου αναπτύσσονται εκτός της μήτρας, όπως στις ωοθήκες, τις σάλπιγγες ή την πυελική κοιλότητα. 
• Τα ινομυώματα της μήτρας, τα οποία αποτελούν καλοήθεις όγκους που αναπτύσσονται στο τοίχωμα της μήτρας. Αν και πολλές γυναίκες με ινομυώματα είναι ασυμπτωματικές, ορισμένες μπορεί να παρουσιάσουν χρόνιο πυελικό άλγος σε μια γυναίκα, αίσθημα βάρους, αιμορραγίες και βαριές περιόδους. Η εκδήλωση πόνου εξαρτάται κυρίως από τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων.
• Η δυσμηνόρροια, δηλαδή ο πόνος που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση. Η δυσμηνόρροια μάλιστα μπορεί να είναι είτε πρωτοπαθής είτε δευτεροπαθής. Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια οφείλεται σε έντονες συσπάσεις της μήτρας εξαιτίας αυξημένων επιπέδων προσταγλανδινών. Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια οφείλεται σε υποκείμενες παθολογικές καταστάσεις όπως η ενδομητρίωση ή τυχόν συμφύσεις.
• Σύνδρομο πυελικής συμφόρησης, μια παθολογική κατάσταση που προκαλείται από τη διαστολή των φλεβών στην πυελική περιοχή, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση των κιρσών στα πόδια. Η κατάσταση αυτή προκαλεί χρόνιο πυελικό άλγος που επιδεινώνεται όταν η γυναίκα στέκεται όρθια ή κάθεται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
• Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, η οποία αποτελεί στην ουσία λοίμωξη των γυναικείων αναπαραγωγικών οργάνων. Η λοίμωξη συνήθως ξεκινά από τη μήτρα και τις σάλπιγγες και στη συνέχεια επεκτείνεται στην πύελο και στην περιτοναϊκή κοιλότητα. Η πάθηση αυτή μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στη μήτρα, τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυελικό άλγος, πυρετό, παθολογικές κολπικές εκκρίσεις και συχνά πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή ή την ούρηση. 
• Η πρόπτωση της μήτρας ή του κόλπου, ή γενικότερα η μετακίνηση κάποιου πυελικού οργάνου σε μια χαμηλότερη θέση. Αν και η πάθηση αυτή δε συνιστά σοβαρό πρόβλημα υγείας, μπορεί να αποβεί δυσάρεστη κατάσταση. Τα πιο κοινά συμπτώματα που εμφανίζονται είναι η αίσθηση πίεσης στο κολπικό τοίχωμα, το αίσθημα πλήρωσης στην κάτω κοιλιακή χώρα, η δυσφορία στην πυελική περιοχή ή χαμηλά στην πλάτη, και ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, οι οποίες προκαλούν χρόνιο πυελικό άλγος στη γυναίκα και συχνοουρία.
• Οι συμφύσεις, δηλαδή η συσσώρευση ουλώδους ιστού, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα να συνδέονται μεταξύ τους όργανα και ιστοί που φυσιολογικά δεν έρχονται σε επαφή. Συχνά προκαλούνται από χειρουργικές επεμβάσεις ή φλεγμονώδεις διεργασίες και μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνιο πόνο λόγω της έντασης στους ιστούς.
• Χρόνια διάμεση κυστίτιδα, η οποία χαρακτηρίζεται από συχνοουρία και υποτροπιάζοντα πυελικό πόνο που υποχωρεί με την ούρηση.
• Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, μια κοινή γαστρεντερική διαταραχή που συνδέεται με πυελικό άλγος, φούσκωμα και εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας.
• Ψυχολογικοί παράγοντες όπως κατάθλιψη, άγχος και τραυματικά γεγονότα αυξάνουν την ευαισθησία στον πόνο και επιδεινώνουν την κατάσταση.

Διάγνωση του χρόνιου πυελικού άλγους

Η διάγνωση του χρόνιου πυελικού άλγους είναι μια σύνθετη διαδικασία που απαιτεί λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, κλινική εξέταση και εξειδικευμένες εξετάσεις. Το ιστορικό της ασθενούς πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες για την έναρξη του πόνου, τη διάρκειά του, τους παράγοντες που τον προκαλούν ή τον επιδεινώνουν, καθώς και τη συσχέτισή του με τον έμμηνο κύκλο, την ούρηση ή τη σεξουαλική δραστηριότητα. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει γυναικολογικό έλεγχο για την ανίχνευση ευαισθησίας, μάζων ή ανωμαλιών. Οι εργαστηριακές εξετάσεις, όπως αιματολογικές, γενική ούρων, καλλιέργεια κολπικού υγρού και ο ορμονολογικός έλεγχος, βοηθούν στην ανίχνευση υποκείμενων λοιμώξεων ή ορμονικών ανισορροπιών.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα πυέλου, η μαγνητική τομογραφία και η διαγνωστική λαπαροσκόπηση, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση. Ειδικότερα, η λαπαροσκόπηση είναι η μέθοδος εκλογής για την ανίχνευση ενδομητρίωσης, συμφύσεων και άλλων παθολογιών που δεν μπορούν να ανευρεθούν με άλλες εξετάσεις.

Επιλογές αντιμετώπισης για το χρόνιο πυελικό άλγος που βιώνει μια γυναίκα

Η θεραπεία του χρόνιου πυελικού άλγους βασίζεται στην αιτία του πόνου και συχνά απαιτεί μια συνδυαστική προσέγγιση. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• Φαρμακευτική αγωγή, αρχικά με αντιφλεγμονώδη φάρμακα τα οποία χορηγούνται για την ανακούφιση από τον πόνο. Τα αντιβιοτικά είναι επίσης απαραίτητα σε περιπτώσεις πυελικών λοιμώξεων, ενώ τα ορμονικά σκευάσματα, όπως τα αντισυλληπτικά, είναι χρήσιμα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της ενδομητρίωσης και των ινομυωμάτων της μήτρας. 
• Ειδικές ασκήσεις για την περιοχή της πυέλου αν το ζήτημα είναι η πρόπτωση. 
• Διατροφικές προσαρμογές αν το πρόβλημα είναι γαστρεντερικής φύσεως. 
• Λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση, η οποία πραγματοποιείται για διαγνωστικούς σκοπούς αλλά και για την αφαίρεση εστιών ενδομητρίωσης, κύστεων, ινομυωμάτων ή συμφύσεων που προκαλούν χρόνιο πυελικό άλγος σε μια γυναίκα. Επέμβαση πραγματοποιείται επίσης και για τη διόρθωση της πρόπτωσης των πυελικών οργάνων.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, όπου ο πόνος δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή ή σε άλλες θεραπείες, ενδέχεται να απαιτηθούν πιο ριζικά θεραπευτικά μέτρα, όπως η χειρουργική αφαίρεση της μήτρας. Σε κάθε περίπτωση και ανάλογα με την υποκείμενη αιτία, ο Ουρογυναικολόγος – Χειρουργός Πυελικού Εδάφους Δρ. Αλέξανδρος Δέρπαπας προτείνει την κατάλληλη αντιμετώπιση για το χρόνιο πυελικό άλγος που ταλαιπωρεί τη γυναίκα.